Aborcja w Polsce

Aborcja w Polsce – do 1932 roku była bezwzględnie zabroniona, a od 1932, z przerwą w okresie okupacji niemieckiej, od ogólnego zakazu aborcji obowiązują określone wyjątki. Obecnie – zgodnie z ustawą z dnia 7 stycznia 1993 o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży^[2] w brzmieniu ukształtowanym m.in. przez dwa wyroki Trybunału Konstytucyjnego: wyrok z dnia 28 maja 1997 oraz wyrok z dnia 22 października 2020 – aborcja jest dopuszczalna jedynie w dwóch przypadkach:

1. gdy ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej (bez ograniczeń ze względu na wiek płodu),
2. gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego (do 12 tygodni od początku ciąży).

Występowanie okoliczności określonej w pkt. 1 stwierdza lekarz inny niż przeprowadzający zabieg, chyba że ciąża zagraża bezpośrednio życiu kobiety; okoliczność określoną w pkt. 2 stwierdza prokurator^[3]. W przypadku kobiety małoletniej, bądź ubezwłasnowolnionej całkowicie konieczna jest zgoda jej rodziców bądź opiekunów prawnych, a w przypadku, gdy nie są w stanie jej wyrazić bądź ciężarna ma mniej niż 13 lat także sądu rodzinnego^[4].

Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny szacuje, że Polki wykonują rocznie od 80 do 200 tys. aborcji^[5][6][7]. Jednocześnie przedstawiciele Federacji podkreślają, że faktyczna liczba przeprowadzanych aborcji jest trudna do ustalenia^[8]. Zdaniem Federacji 15% zabiegów dokonuje się poza granicami kraju^[7]. Według opublikowanego w 2013 badania Centrum Badania Opinii Społecznej nawet 1/3 Polek (i nie mniej niż 1/4) w ciągu całego swojego życia przynajmniej raz miała aborcję^[9]. Organizacje opowiadające się za restrykcyjnym prawem aborcyjnym szacują liczbę zabiegów przerwania ciąży przeprowadzonych przez Polki w tzw. podziemiu aborcyjnym na 7–14 tys. rocznie^[10].

Przez długi czas od momentu wejścia w życie obecnej ustawy regulującej kwestię przerywania ciąży, liczba rocznie wykonywanych legalnych aborcji nie przekraczała tysiąca (z wyjątkiem krótkiego okresu, w którym była ona dopuszczalna z przyczyn społecznych)^[11]. Od 2002 następuje stopniowy wzrost liczby legalnie przeprowadzonych zabiegów, a począwszy od 2015 utrzymuje się ona na poziomie ok. 1000–1100 rocznie. W 2020 wykonano 1076 legalnych aborcji (z czego niemal 98% przeprowadzono na podstawie przesłanki embriopatologicznej, tzn. w wyniku dużego prawdopodobieństwa ciężkiego lub nieodwracalnego upośledzenia płodu lub choroby zagrażającej jego życiu)^[12][13]. Liczba przestępstw związanych z przerywaniem ciąży wynikających z ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży wynosi od kilkudziesięciu do kilkuset rocznie^[14].